Bardzo częstą sytuacją jest zbieg różnych norm prawnych dotyczących tej samej sytuacji. Rękojmia a gwarancja to dwa różne reżimy prawne, które pozwalają wielu kupującym realizować roszczenia z tytułu wad pojazdu.
Rękojmia a gwarancja
Dylemat pomiędzy rękojmią a gwarancją dotyczy zazwyczaj właścicieli samochodów nowych lub kilkuletnich (gwarancja producenta) lub innego typu gwarancji wykupionej za pośrednictwem sprzedawcy. Ten drugi typ gwarancji może dotyczyć pojazdu w każdym wieku i zazwyczaj obejmuje dużo mniejszy zakres napraw niż gwarancja producenta.
Sprzedawca, do którego zgłasza się kupujący z roszczeniami, niemal nigdy nie informuje kupującego, że ten dysponuje możliwością zgłoszenia roszczeń albo z rękojmi albo z gwarancji. Niemal zawsze reklamacja realizowana jest w trybie ustalonym w gwarancji, ponieważ jest on dla sprzedawcy korzystniejszy, niż jego odpowiedzialność z tytułu rękojmi.
Gwarancja
Gwarancja została uregulowana w art. 577 i n. Kodeksu cywilnego w sposób bardzo zwięzły, jej treść ustalana jest przede wszystkim w regulaminie, nazywanym często ogólnymi warunkami umowy. Treść regulaminu ustala jednostronnie gwarant.
§ 1. Udzielenie gwarancji następuje przez złożenie oświadczenia gwarancyjnego, które określa obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Oświadczenie gwarancyjne może zostać złożone w reklamie.
§ 2. Obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług.
§ 3. Jeżeli została udzielona gwarancja co do jakości rzeczy sprzedanej, poczytuje się w razie wątpliwości, że gwarant jest obowiązany do usunięcia wady fizycznej rzeczy lub do dostarczenia rzeczy wolnej od wad, o ile wady te ujawnią się w ciągu terminu określonego w oświadczeniu gwarancyjnym.
§ 4. Jeżeli nie zastrzeżono innego terminu, termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.
Plusem gwarancji w stosunku do rękojmi jest zazwyczaj jej dłuższy okres obowiązywania oraz możliwość objęcia gwarancją wad, które nie istniały lub których przyczyna nie istniała w rzeczy w momencie sprzedaży. Gwarancja jest też przydatna w relacji pomiędzy dwójką przedsiębiorców, w przypadku, gdy strony wyłączyły w umowie rękojmię lub uchybiono terminowi na zgłoszenie roszczeń. W pozostałym zakresie, dla kupującego, korzystniejszym sposobem realizowania roszczeń jest rękojmia.
Korzyści z rękojmi
Rękojmia zapewnia kupującemu o statusie konsumenta domniemanie istnienia wady w momencie sprzedaży (ciężar dowodu na okoliczność przeciwną spoczywa na sprzedawcy) oraz niewzruszalne uznanie roszczenia, jeżeli sprzedawca uchybi 14-dniowemu terminowi na ustosunkowanie się do złożonego przez sprzedawcę żądania obniżenia ceny, żądania naprawy lub żądania wymiany pojazdu. Ponadto bardzo często rękojmia będzie umożliwiała realizację roszczeń z tytułu większej ilości różnego rodzaju wad pojazdu niż w przypadku gwarancji. Dotyczy to przede wszystkim gwarancji udzielanych przez podmiot inny niż producent pojazdu, które można dobrowolnie wykupić samodzielnie lub za pośrednictwem sprzedawcy.
Rękojmia a gwarancja – zgłoszenie roszczeń
W przypadku kontaktu ze sprzedawcą konieczne jest bardzo wyraźne zaznaczenie, z jakich tytułu przepisów podnosimy roszczenia. Uniemożliwi to sprzedawcy twierdzenie, że naprawa jest realizowana w wybranym przez niego arbitralnie trybie. W szczególności wskazać należy, że treść art. 579 k.c. nie oznacza, że możliwe jest równoczesne podnoszenie roszczeń z tytułu tej samej wady w dwóch równoległych trybach, zarówno z tytułu gwarancji jak i rękojmi. Zmiana podstawy prawnej będzie możliwa np. po odmowie uznania swojej odpowiedzialności przez sprzedawcę lub po nieudanej naprawie i odebraniu pojazdu od sprzedawcy.
§ 1. Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji.
§ 2. Wykonanie uprawnień z gwarancji nie wpływa na odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi.
§ 3. Jednakże w razie wykonywania przez kupującego uprawnień z gwarancji bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu rękojmi ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.
Uregulowany w art. 579 k.c. kumulatywny zbieg uprawnień z rękojmi i gwarancji sprowadza się do możliwości dokonania przez kupującego wyboru jednego z dwóch reżimów odpowiedzialności sprzedawcy (gwaranta) z tytułu wystąpienia określonej wady fizycznej rzeczy. Dokonany wybór wiąże w odniesieniu do tej wady do końca jej istnienia i powoduje zawieszenie roszczeń wynikających z drugiej podstawy odpowiedzialności. Roszczenia te stają się bezprzedmiotowe z chwilą zaspokojenia roszczenia wybranego. Jeśli natomiast nie zostało ono zaspokojone, kupujący może pozostać przy roszczeniach wybranej podstawy odpowiedzialności albo sięgnąć po roszczenia wynikające z drugiego reżimu odpowiedzialności. Jeśli zatem kupujący w odniesieniu do stwierdzonej wady żąda naprawy rzeczy w oparciu o udzieloną gwarancję, to wybór ten wiąże w tym znaczeniu, że dopiero niezrealizowanie tego żądania przez sprzedawcę (gwaranta) w odpowiednim terminie, otwiera uprawnionemu drogę do skorzystania z rękojmi albo do dochodzenia dalszych uprawnień z gwarancji. Natomiast skuteczne zrealizowanie przez gwaranta zgłoszonego żądania naprawy rzeczy i usunięcie wady w stosownym terminie sprawia, że przywrócona zostaje konieczna ekwiwalentność świadczeń i inne roszczenia zarówno z gwarancji jak i rękojmi stają się, w odniesieniu do tej wady, bezprzedmiotowe.
Podsumowanie
Stając przed dylematem: rękojmia a gwarancja, należy zawsze dokładnie przeanalizować charakter wad i treść umowy gwarancji razem z regulaminem (ogólnymi warunkami umowy). Przy wyborze należy pamiętać, że gwarancja niemal zawsze będzie umożliwiała tylko naprawę pojazdu, a rękojmia również rozwiązanie umowy, żądanie obniżenia ceny ( na podstawie oświadczenia o obniżeniu ceny samochodu) lub wymianę pojazdu.
Pomoc prawna
Jeśli jesteś zainteresowany naszą pomocą lub bezpłatną poradą opisz Twoją sprawę korzystając z tego formularza. W odpowiedzi otrzymasz bezpłatną analizę sprawy oraz propozycję pomocy z naszej strony wraz z wyceną.
