Wybór roszczenia i drogi prawnej

Poszczególne przepisy uprawniają kupującego do żądania naprawy lub wymiany pojazdu, obniżenia ceny, żądania odszkodowania za poniesione koszty, a także do odstąpienia od umowy. Wybór roszczenia musi być przemyślany i dostosowany do konkretnego przypadku, ponieważ jego zmiana może być utrudniona.

Żądanie naprawy lub wymiany pojazdu

Żądanie wykonania nieodpłatnej naprawy lub wymiany pojazdu na inny, jest rzadko wykorzystywanym roszczeniem w przypadku samochodów. Bardzo zbliżone skutki można osiągnąć odstąpieniem od umowy lub oświadczeniem o obniżeniu ceny. Żądanie naprawy lub wymiany jest trudniejsze w realizacji na gruncie prawnym.

Odstąpienie od umowy sprzedaży pojazdu

Odstąpienie od umowy sprzedaży pojazdu jest uprawnieniem możliwym do zrealizowania w oparciu o art. 560 § 1 Kodeksu cywilnego.  Sprzedawca może zniweczyć skutek w postaci odstąpienia od umowy sprzedaży poprzez niezwłoczną wymianę pojazdu na pojazd bez wad lub niezwłoczne usunięcie wad. W praktyce takie działania sprzedawcy należą do rzadkości.

Art. 560. § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady. (…)
§ 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.

Prawne konsekwencje odstąpienia od umowy

Bardzo istotny jest skutek odstąpienia od umowy sprzedaży, jakim jest powrót własności rzeczy do sprzedawcy. Kupujący staje się więc jedynie posiadaczem pojazdu zobowiązanym do jego zwrotu w oparciu o art. 560 § 2 k. c. Kupujący powinien poinformować sprzedawcę, że chce zwrócić mu pojazd i dostarczyć go sprzedawcy na jego koszt (art. 561[2] § 1 k.c.).

Jeśli sprzedawca nie chce współdziałać w zakresie ustalenia terminu i okoliczności odbioru pojazdu, należy go poinformować o możliwości odbioru pojazdu w określonym miejscu. Możliwość zatrzymania pojazdu przez kupującego (posiadacza, który przestał być właścicielem) do czasu zaoferowania zwrotu ceny przez sprzedawcę wynika z art. 488 § 2 k.c.

Art. 488. § 1. Świadczenia będące przedmiotem zobowiązań z umów wzajemnych (świadczenia wzajemne) powinny być spełnione jednocześnie, chyba że z umowy, z ustawy albo z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu wynika, iż jedna ze stron obowiązana jest do wcześniejszego świadczenia.
§ 2. Jeżeli świadczenia wzajemne powinny być spełnione jednocześnie, każda ze stron może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia, dopóki druga strona nie zaofiaruje świadczenia wzajemnego.

Art. 561[2]. § 1. Kupujący, który wykonuje uprawnienia z tytułu rękojmi, jest obowiązany na koszt sprzedawcy dostarczyć rzecz wadliwą do miejsca oznaczonego w umowie sprzedaży, a gdy takiego miejsca nie określono w umowie – do miejsca, w którym rzecz została wydana kupującemu.
§ 2. Jeżeli ze względu na rodzaj rzeczy lub sposób jej zamontowania dostarczenie rzeczy przez kupującego byłoby nadmiernie utrudnione, kupujący obowiązany jest udostępnić rzecz sprzedawcy w miejscu, w którym rzecz się znajduje.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się do zwrotu rzeczy w razie odstąpienia od umowy i wymiany rzeczy na wolną od wad.

Skuteczność odstąpienia od umowy sprzedaży przez kupującego jest oceniana przez sąd w toku sprawy o zapłatę (tj. o zwrot ceny pojazdu). Do tego czasu kupujący może zatrzymać pojazd, a także żądać wynagrodzenia za jego przechowanie. Powinien jednak powstrzymać się z czynieniem nakładów na pojazd innych niż nakłady konieczne (np. zbędne naprawy).

W związku ze skutkiem odstąpienia od umowy jakim jest powrót własności rzeczy do sprzedawcy, korzystanie z tego uprawnienia powinno być poprzedzone konsultacją z prawnikiem oraz mechanikiem lub rzeczoznawcą motoryzacyjnym, tak aby utwierdzić się w zasadności odstąpienia od umowy.

Obniżenie ceny pojazdu

Oświadczenie o obniżeniu ceny jest rozsądnym roszczeniem w przypadku, gdy chcemy zatrzymać pojazd, a równocześnie odzyskać od sprzedawcy część zapłaconej ceny. Obniżenie ceny często bywa mylone z roszczeniem o odszkodowanie w związku z nakładami poniesionymi na naprawę pojazdu. Jeśli naprawiliśmy już pojazd, to w pierwszej kolejności powinniśmy żądać odszkodowania za poniesione koszty, w trybie art. 471 k.c., nie zaś w trybie oświadczenia o obniżeniu ceny w oparciu o art. 560 § 1 k.c.

Konstrukcja oświadczenia o obniżeniu ceny polega na porównaniu wartości pojazdu z wykrytymi wadami do wartości pojazdu bez wad. Różnica pomiędzy wskazaną wartością to kwota, którą powinniśmy wskazać jako żądaną do obniżenia, przy jej proporcjonalnym zwiększeniu lub zmniejszeniu, w stosunku do zapłaconej ceny. W praktyce kwota ta będzie często tożsama lub zbliżona do kosztu napraw, jednak nie można tu czynić prostego przełożenia, ponieważ rzeczoznawca motoryzacyjny może obliczyć tę kwotę w inny sposób, zgodnie z instrukcjami przygotowanymi przez organizację, w której jest zrzeszony.

Jak obliczyć wysokość obniżenia ceny

Dokładny sposób obliczania obniżenia ceny pojazdu jest następujący. Należy:
1) określić wartość rynkową pojazdu bez wad na dzień jego kupna (np. 10.000 zł),
2) określić wartość rynkową pojazdu z wadami, o których kupujący nie wiedział, na dzień jego kupna (np. 6.000 zł),
3) otrzymaną różnicę zastosować proporcjonalnie do ceny pojazdu ustalonej przez strony. Przyjmując, że cena wynosiła np. 11.000 zł, a więc była o 1.000 zł wyższa od wartości rynkowej pojazdu bez wad, wysokość obniżenia ceny pojazdu wyniesie:

10.000 –> 6.000
11.000 –> X
X= (11.000×6.000)/10.000
X = 6.600
11.000 – 6.600 = 4.400 zł

Obniżenie ceny wynosi 4.400 zł. Oczywiście nawet jeśli nie obliczymy obniżenia ceny w ww. sposób i wskażemy jako żądaną kwotę przybliżony koszt naprawy, nasze oświadczenie nadal będzie skuteczne. Natomiast żądana przez nas kwota może ulec drobnej modyfikacji, w toku procesu sądowego, po jej dokładnym wyliczeniu przez biegłego.

Podsumowując, co do zasady, oświadczenie o obniżeniu ceny powinno być sformułowane jeśli jeszcze nie ponieśliśmy kosztów napraw wad pojazdu. Po poniesieniu kosztu napraw, powinno zostać sformułowane roszczenie o odszkodowanie w oparciu o art. 471 k.c., a niezależnie obok niego można złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny, przy czym porównywana będzie w tym przypadku wartość pojazdu, który miał wady i został naprawiony, z wartością pojazdu, który nie miałby wad i nie wymagałby naprawy.

Podsumowanie

Powyższe rozważania, stanowią jedynie ogólny zarys poszczególnych instytucji prawnych możliwych do wykorzystania w przypadku podnoszenia roszczeń przeciwko nieuczciwemu sprzedawcy. W celu uzyskania jak najwyższego odszkodowania, przyspieszenia biegu sprawy i doboru najrozsądniejszych środków prawnych, najlepiej skorzystać z fachowej pomocy. W kolejnym artykule opisano, w których przypadkach i na jakim etapie sprawy, pomoc prawna może okazać się niezbędna.

Pomoc prawna

Jeśli jesteś zainteresowany naszą pomocą lub bezpłatną poradą opisz Twoją sprawę korzystając z tego formularza. W odpowiedzi otrzymasz bezpłatną analizę sprawy oraz propozycję pomocy z naszej strony wraz z wyceną.

Jesteś sprzedawcą? Masz prawa, podobnie jak kupujący

Każdy kupujący prędzej, czy później będzie również sprzedawcą samochodu. Jeśli sprzedałeś samochód, również możesz skorzystać z naszej pomocy, ponieważ niejednokrotnie roszczenia kupujących okazują się niezasadne. Jest tak np. wtedy, gdy sprzedawca nie składał żadnych zapewnień o stanie pojazdu, a samochód ma typowo eksploatacyjne wady (np. zużyte sprzęgło). Jeśli sprzedałeś samochód i chcesz ustalić, czy istnieją podstawy Twojej odpowiedzialności, skontaktuj się z nami.

36 KOMENTARZE

  1. Mam pytanie czy mogę wystąpić do sprzedawcy pojazdu o zwrot pieniędzy jeżeli przy przeglądzie się okazało, iż samochód został nam sprzedany jako niezdatny do jazdy a został sprzedany jako samochód sprawny?

  2. Kupiłem samochód 2 stycznia 2022 roku. W ramach gwarancji odstawiłem do serwisu w celu drobnej korekty systemu elektronicznego. Samochód jest „naprawiany” już trzeci miesiąc z powodu braku modułu elektronicznego. Czy mogą mieć roszczenia do firmy i jakie?

    • Sugerowałbym wezwanie do wydania pojazdu, a później ponowne wniesienie roszczeń, ale już w oparciu o rękojmię. Będzie ona dawała większe pole manewru. Proszę o wypełnienie tego formularza https://autoprawo.pl/formularz. Na jego podstawie przygotujemy bezpłatną analizę sprawy z ofertą pomocy z naszej strony.

  3. Witam
    Mam taką sytuację.
    Kupiłem samochód 31.10.2022.
    Przy kupnie uwag do samochodu z mojej strony nie było, ze strony sprzedającego również. Po 2 dniach wyświetlił się błąd silnika i błąd EPC. Samochód zaczęło szarpać i nierówno chodzić silnik.
    Umówiłem serwis na 07.11.2022.
    Powiedzieli że w silniku nie ma oleju, chociaż sprawdzałem gdzieś 1-2.11.2022. A jeździłem może jakieś 35 km dziennie. Z tym co dojazd z miejsca zakupu około 100 km.
    Silnik nie trzyma transmisji, świeci zalane.
    Po sprawdzeniu komputerowy cylindrów mają wynik 9-9-9-5,5.
    Powiedzieli że cena naprawy takiego silnika to wprawie 10 000 zł.
    Samochód Audi A4 B8 2011.
    Rozmawiałem z sprzedawcą, on nie chce iść na normalny kontakt. Mówi że było wszystko Ok, i nie wie nic o tym. Teraz nie odbiera telefonu.
    Rozmawiałem z prawnikiem, to polecił wysłać poleconego lista z piśmiem o odstąpieniu od umowy. I czekać do 2 tygodni na odpowiedz. Potem w razie braku skutku iść do sądu.

    Powiem że jeździłem spokojnie samochodem, i to nie tylko środek transportu dla mnie, a moje marzenie na które zbierałam pieniądze kilka lat. Tak nie jestem mechanikiem i może nie wiem wielu rzeczy, ale nie myszkę że mogę wyzwać w samochodzie taką usterkę za kilku dni.
    Czy coś polecicie mi jeszcze w tej sytuacji?

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj