Od 4 grudnia 2020 r. obowiązuje długo wyczekiwana nowelizacja przepisów prawa o ruchu drogowym, umożliwiająca czasowe wycofanie z ruchu samochodów osobowych.
Dotychczas było to możliwe wyłącznie dla samochodów ciężarowych i przyczep o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 t, ciągników samochodowych, pojazdów specjalnych i autobusów.
Czy to oznacza, że „szary Kowalski” będzie mógł korzystać z tej możliwości bez ograniczeń? Nie do końca. Poniżej przedstawiamy warunki czasowego wycofania z ruchu samochodów osobowych.
Kiedy samochód osobowy może zostać czasowo wycofany z ruchu
Na wstępie warto podkreślić, że nie każda niesprawność samochodu osobowego umożliwia jego czasowe wycofanie z ruchu. Po pierwsze, aby samochód osobowy mógł zostać wycofany z ruchu, musi być poważnie uszkodzony.
Prawodawca w treści znowelizowanego art. 78a Ustawy prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 110, dalej: Prawo o ruchu drogowym) przewidział trzy przypadki umożliwiające czasowe wycofanie pojazdu.
Czasowo z ruchu drogowego może zostać wycofany samochód, który spełnia jedno z trzech kryteriów:
A. Samochód uczestniczył w wypadku drogowym, w którym zostały uszkodzone zasadnicze elementy nośne konstrukcji nadwozia, podwozia lub ramy lub noszący ślady uszkodzeń albo którego stan techniczny wskazuje na naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogące stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego (art. 78a ust. 2 pkt 5 lit. a) w zw. z art. 81 ust. 11 pkt 1 lit. b).
LUB
B. W czasie badania technicznego stwierdzono ślady uszkodzeń lub naruszenie elementów nośnych konstrukcji pojazdu, mogących stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego (art. 78a ust. 2 pkt 5 lit. a) w zw. z art. 81 ust. 11 pkt 6).
LUB
C. W samochodzie stwierdzono wystąpienie szkody istotnej (art. 78a ust. 2 pkt 5 lit. b).
Czym jest szkoda istotna
Wątpliwości może budzić trzeci powód wycofania z ruchu, tj. „wystąpienie szkody istotnej”. Czy jest to równoznaczne ze szkodą całkowitą? Zdecydowanie nie. Aby rozszyfrować to enigmatyczne sformułowanie musimy sięgnąć do art. 2 Prawa o ruchu drogowym.
Zgodnie z definicją ustawową za szkodę istotną uważa się „szkodę w zakresie elementów układu nośnego, hamulcowego lub kierowniczego pojazdu mającą wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego, kwalifikującą pojazd do dodatkowego badania technicznego i stwierdzoną przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny lub przez zakład ubezpieczeń w związku z otrzymanym zgłoszeniem szkody z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, o którym mowa w dziale II w grupach 3 i 10 załącznika do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. z 2019 r. poz. 381, 730 i 2217) [chodzi o ubezpieczenia OC i AC- przypis autorki]” (art. 2 pkt 10a).
Jak wynika z ww. definicji o szkodzie istotnej możemy mówić, jeśli łącznie spełnione są następujące kryteria:
- uszkodzenie dotyczy elementów układu nośnego, hamulcowego lub kierowniczego;
- uszkodzenie ma wypływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego i kwalifikuje pojazd do przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego;
- szkoda została stwierdzona przez zakład ubezpieczeń lub UFG i odszkodowanie zostało wypłacone przez zakład ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia AC (dział II grupa 3 załącznika) lub przez UFG bądź zakład ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych (dział II grupa 10 załącznika).
Wycofanie z ruchu nie zależy tylko od uszkodzeń
Jak wynika z powyższego nie każdy uszkodzony samochód może zostać czasowo wycofany z ruchu. W aż dwóch z wyżej wskazanych przypadków (przesłanki A. i C. z ww. ramki) możliwość taka istnieje w zasadzie jedynie w następstwie wypadku drogowego w którym uczestniczył pojazd.
Warto pamiętać, że szkodę istotną stwierdza nasz ubezpieczyciel lub Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny po zgłoszeniu szkody, nie zaś diagnosta na stacji kontroli pojazdów.
W świetle powyższego, podkreślenia wymaga, że szkoda istotna może wystąpić jedynie w przypadku dwóch grup ubezpieczeń wskazanych powyżej. Gdyby pojazd uległ uszkodzeniu w wyniku np. złamania gałęzi drzewa, czy też przewrócenia się na samochód masztu telefonicznego, wtedy, niezależnie od uszkodzeń pojazdu, nie będziemy mogli mówić o szkodzie istotnej. W takiej sytuacji, nie będzie możliwe czasowe wycofanie pojazdu z ruchu, niezależnie od tego, czy wypłacone zostanie odszkodowanie. Nie będzie to bowiem odszkodowanie wypłacone na podstawie grupy 3 lub 10 działu II załącznika. W opisanych wyżej przykładach ciężko również mówić o tym, aby pojazd uczestniczył w wypadku drogowym.
Wydaje się więc, że jeśli do uszkodzenia pojazdu dojdzie w ww. okolicznościach, pozostaje nam jedynie liczyć na to, że diagnosta potwierdzi naruszenie konstrukcji pojazdu, co umożliwi nam jego czasowe wycofanie z ruchu (przesłanka B. z ww. ramki).
Co należy zrobić, aby wycofać samochód osobowy z ruchu?
Żeby wycofać samochód osobowy z ruchu należy złożyć wniosek do starosty właściwego ze względu na miejsce ostatniej rejestracji pojazdu. Starosta wydaje w takim przypadku decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu. Jeśli organ odmówiłby takiego wycofania, wtedy możemy złożyć odwołanie od takiej decyzji na podstawie przepisów postępowania administracyjnego.
Wzór wniosku stanowi załącznik do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie czasowego wycofania pojazdów z ruchu (Dz.U. 2004 Nr 285, poz. 2856), można go pobrać tutaj.
Prócz złożenia wniosku konieczne jest także złożenie oświadczenia, że pojazd wymaga napraw, w zakresie kwalifikującym go do czasowego wycofania z ruchu. Warto podkreślić w tym miejscu, że wskazane oświadczenie składamy pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń (art. 233 § 6 k.k.). Do wniosku należy dołączyć dowód rejestracyjny, kartę pojazdu (jeśli była wydana) oraz tablice rejestracyjne.
UWAGA!
W przypadku ww. przesłanek wycofania z ruchu spod liter B. i C. nasze oświadczenie jest „zabezpieczone” tym, że charakter uszkodzeń potwierdza diagnosta samochodowy lub zakład ubezpieczeń lub UFG. Natomiast w przypadku przesłanki spod litery A. warto zabezpieczyć się dodatkowymi dokumentami np. opisem wad pojazdu sporządzonym przez warsztat lub opinią rzeczoznawcy.
Organ dokonujący czasowego wycofania pojazdu zachowuje w depozycie dowód rejestracyjny oraz tablice rejestracyjne, natomiast w karcie pojazdu dokonuje adnotacji wskazującej na fakt czasowego wycofania pojazdu z ruchu wraz z podaniem dnia, do którego wycofanie nastąpiło.
Przechowanie samochodu
Jeśli nasz samochód zostanie czasowo wycofany z ruchu mamy obowiązek zapewnić mu postój poza drogą publiczną, strefą zamieszkania i strefą ruchu. W praktyce więc nie będzie możliwości pozostawienia samochodu w dowolnym miejscu. Często również wykluczony będzie postój samochodu np. na osiedlowym parkingu. Warto więc zadbać, aby samochód był przechowywany przez warsztat, który będzie naprawiał pojazd.
Opłata za wniosek
Warto także podkreślić, że czasowe wycofanie pojazdu z ruchu podlega opłacie. Zgodnie ze wskazanym wyżej rozporządzeniem:
- Opłata za decyzję o czasowym wycofaniu pojazdu z ruchu na okres 2 miesięcy wynosi 80 zł.
- W przypadku wycofania pojazdu z ruchu na okres dłuższy niż 2 miesiące, ale nie dłuższy niż okres dopuszczalnego czasowego wycofania pojazdu z ruchu, o którym mowa w art. 78a ust. 4 ustawy, opłatę powiększa się za każdy kolejny miesiąc czasowego wycofania pojazdu z ruchu o:
– 4 zł – od 3 do 12 miesiąca;
– 2 zł – od 13 do 24 miesiąca;
– 0,25 zł – od 25 do 48 miesiąca.
Na jaki okres można wycofać z ruchu samochód osobowy?
Samochód osobowy możemy czasowo wycofać z ruchu na okres od 3 do 12 miesięcy. Okres ten nie może zostać przedłużony o kolejne miesiące, jak ma to miejsce w przypadku czasowego wycofania innych pojazdów, o których mowa w ustawie.
Warto także pamiętać, że kolejne czasowe wycofanie samochodu osobowego z ruchu możemy zgłosić dopiero po 3 latach od dnia, w którym upłynął okres czasowego wycofania określony w ostatniej decyzji o jego czasowym wycofaniu z ruchu.
Jakie korzyści przynosi czasowe wycofanie pojazdu z ruchu?
Co nam daje czasowe wycofanie pojazdu z ruchu? W zasadzie jedyny profit związany jest z wysokością składki za ubezpieczenie OC. Zgodnie z art. 8 ust 4 oraz 5 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2214). na wniosek posiadacza pojazdu, zakład ubezpieczeń zobowiązany jest obniżyć wysokość naszej składki o nie mniej niż 95%.
UWAGA!
Jeśli chcesz, żeby ubezpieczyciel obniżył wysokość Twojego ubezpieczenia OC w czasie wycofania samochodu z ruchu, musisz złożyć stosowny wniosek! Składa zostaje obniżona o nie mniej niż 95%
Co istotne, po ustaniu wycofania pojazdu z ruchu, musimy o tym również poinformować ubezpieczyciela. Jeśli tego nie zrobimy, zakład ubezpieczeń może od dnia ustania wycofania podwyższyć nam składkę.
Co zrobić, żeby znowu korzystać z samochodu?
Jeśli minął okres wycofania pojazdu z ruchu, musimy złożyć wniosek do organu rejestrującego. Organ zwraca nam wtedy dowód rejestracyjny oraz tablice rejestracyjne.
W przypadku samochodów osobowych warunkiem jego ponownego dopuszczenia do ruchu jest wykonanie dodatkowego badania technicznego, które zostanie potwierdzone w centralnej ewidencji pojazdów. Jeśli w CEPIK informacji takiej nie będzie, wtedy należy przedłożyć organowi zaświadczenie o przeprowadzonym dodatkowym badaniu technicznym.
Przepisy powołane w artykule
Akty prawne:
- Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 110;
- Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2214;
- Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 895;
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie czasowego wycofania pojazdów z ruchu, Dz.U. 2004 Nr 285, poz. 2856 ze zm.
