Odstąpienie od umowy kupna samochodu niemal zawsze ma miejsce w oparciu o przepisy dotyczące rękojmi. Na ich podstawie kupujący może odstąpić od umowy powołując się na niezgodność pojazdu z umową. W artykule omówiono zarówno podstawy prawne odstąpienia jak i konkretną sprawę sądową, w której sąd uznał racje kupującego.
SPIS TREŚCI
Podstawa prawna odstąpienia od umowy
Odstępując od umowy kupna samochodu należy powołać się na art. 560 § 1 Kodeksu cywilnego. Warto, żeby odstąpienie podpisali wszyscy właściciele samochodu. Jeśli po kupnie samochód w części darowano komuś innemu, przed odstąpieniem warto skonsultować się z prawnikiem.
Art. 560.
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.
Wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy kupna samochodu
Złożenie oświadczenia o odstąpieniu od umowy powinno być ostatecznością. Zawsze warto poprzedzić je negocjacjami z drugą stroną. Jeśli jednak jesteś przekonany(-a) do odstąpienia od umowy możesz skorzystać z naszego wzoru pisma, który zawiera szczegółową instrukcję jego wypełnienia.
Wyrok sądu w sprawie odstąpienia
Kupujący odstąpił od umowy w związku z wyciekami z silnika oraz uszkodzeniem silnika mającym związek z przestawieniem rozrządu. W sprawie dopuszczono dowód z opinii aż dwóch biegłych i ustalono, że z przeważającym prawdopodobieństwem wada lub jej przyczyna istniały w momencie sprzedaży, co uzasadniało odstąpienie od umowy.
Wyrok sądu
Fragment opinii biegłego
Czas trwania sprawy sądowej
Niestety w omawianej sprawie dochodzenie sprawiedliwości trwało bardzo długo. Standardowo 80% prowadzonych przez nas spraw kończy się w terminie 24 miesięcy. W omawianym przypadku od wniesienia pozwu do wydania wyroku przez sąd I instancji minęły 3 lata i 2 miesiące. Oczywiście ewentualna apelacja wydłużyłaby sprawę o kolejne 4-12 miesięcy.
W sprawie zupełnie niepotrzebnie dopuszczono dwóch biegłych zamiast jednego. Przesłuchano na szczęście tylko trzech świadków. Większa liczba mogłaby skutkować kolejnymi rozprawami wyznaczanymi w kilkumiesięcznych odstępach.
Nie każda wada pozwoli odstąpić od umowy kupna samochodu
Zgodnie z art. 560 § 4 k.c. „kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna”. Chodzi tutaj o wady błahe, pomijalne, które nie powinny prowadzić do tak dalekich skutków jak rozwiązanie umowy sprzedaży.
Nie istnieją obiektywne kryteria oceny istotności/nieistotności wady. W orzecznictwie podkreśla się, że subiektywne potrzeby kupującego, które przedstawił sprzedawcy mogą wpływać na tę ocenę.
Przykładowo jeśli kupujący oświadczył sprzedawcy, że ważnym kryterium kupna samochodu jest dla niego to, że karoseria musi mieć oryginalny, fabryczny lakier, a samochód okaże się być powtórnie lakierowany (mimo wykonania lakierowania w pełni prawidłowo), będzie to niezgodność towaru z umową. Sąd może uznać, że nie jest to nieistotna wada, niezależnie od tego, czy samochód będzie miał 5, czy 15 lat oraz niezależnie od tego jaki był powód powtórnego lakierowania.
Termin na odstąpienie od umowy
Odstąpienie od umowy kupna samochodu jest możliwe przez relatywnie długi czas. Przepis, który tego dotyczy jest skomplikowany i rozróżnia termin na dowiedzenie się o wadach oraz termin, w którym nasze odstąpienie od umowy powinien otrzymać sprzedawca.
Najkrócej rzecz ujmując na stwierdzenie wady mamy dwa lata, przy czym jeśli już wadę stwierdzimy, to od momentu stwierdzenia wady mamy rok na odstąpienie od umowy.
Od powyższej reguły możliwe są wyjątki, które opisujemy w artykule Terminy na dochodzenie roszczeń z tytułu wad pojazdu.
Cofnięcie odstąpienia od umowy kupna samochodu
Oświadczenie o odstąpieniu od umowy kupna samochodu nie może być cofnięte, nie może być zamienione na oświadczenie o obniżeniu ceny. Samochód po odstąpieniu nie powinien być sprzedawany. Odstąpienie od umowy skutkuje tym, że przestajemy być właścicielem rzeczy, a stajemy się jej posiadaczem uprawnionym do zatrzymania pojazdu do czasu zwrotu jego ceny.
Jedynym przypadkiem, w którym możliwe będzie „anulowanie” odstąpienia od umowy, jest wykorzystanie art. 84 § 1 Kodeksu cywilnego. W celu wykorzystania tego przepisu warto skontaktować się z prawnikiem.
Ubezpieczenie OC po odstąpieniu od umowy kupna samochodu
Istotnym zagadnieniem po odstąpieniu jest to, czy i jakie nakłady można lub powinno się ponosić na pojazd. Nie ma prostej odpowiedzi, zawsze należy rozpatrywać to w realiach konkretnej sprawy.
Naszym zdaniem zdecydowanie warto opłacać OC i żądać jego zwrotu w toku sprawy sądowej. Jeśli nie zamierzamy tego robić ryzykujemy karę z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, ponieważ do zapłaty OC zobowiązany jest posiadacz pojazdu, nie zaś jego właściciel, którym po odstąpieniu od umowy znowu stał się sprzedawca. Jeśli mimo takiego ryzyka, nie zamierzamy opłacać OC, należy zadbać o to, żeby z pojazdu nie korzystać i podjąć wszelkie możliwe środki, w celu zaoferowania jego zwrotu sprzedawcy.
Jak mieć pewność, czy odstąpienie od umowy było zasadne
Istnieją dwie drogi potwierdzenia, że odstąpienie od umowy kupna samochodu było zasadne: pozasądowa i sądowa.
W przypadku pozasądowego porozumienia ze sprzedawcą należy sporządzić pisemną ugodę, gdzie strony potwierdzą skuteczność odstąpienia od umowy i wzajemny zwrot świadczeń (samochodu i pieniędzy). Taka pisemna ugoda, wraz z odstąpieniem będzie podstawą do przerejestrowania pojazdu na sprzedawcę lub też do uchylenia decyzji o rejestracji na kupującego. Obydwie te ścieżki prawne są możliwe.
W przypadku rozstrzygnięcia w sądzie, sąd nie stwierdza w sentencji wyroku, że odstąpienie jest skuteczne. Potwierdzenie odstąpienia od umowy następuje pośrednio poprzez przyznanie racji powodowi i zasądzenie na jego rzecz dochodzonej należności obejmującej w szczególności zwrot ceny pojazdu. Taki wyrok również będzie podstawą do przerejestrowania samochodu na sprzedawcę.
Wynagrodzenie za korzystanie z pojazdu przez kupującego
Wśród absurdalnych pomysłów sprzedawców pojawia się również taki, zgodnie z którym za sam fakt korzystania z pojazdu przez kupującego, sprzedawcy należy się wynagrodzenie.
Taka możliwość istniałaby jedynie w przypadku odstąpienia od umowy bez podania przyczyny w terminie 14 dni, zgodnie z Ustawą o prawach konsumentach (zakup na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa). W praktyce – przy sprzedaży pojazdów – takie transakcje mają miejsce bardzo rzadko.
Natomiast w przypadku rękojmi kupujący odpowiada jedynie za zużycie pojazdu niewynikające z normalnego, zwykłego zużycia (np. kupujący miał stłuczkę i nie usunął jej następstw).
Kupujący nie musi płacić sprzedawcy wynagrodzenia za korzystanie z pojazdu, jeśli odstąpił od umowy na podstawie przepisów o rękojmi.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 02.04.2015 r. (I ACa949/14 )
„(…) w oparciu o zasady doświadczenia życiowego nie sposób przyjąć, że samochody pozostające w dyspozycji wypożyczalni są w okresie kilkunastu miesięcy nieustannie przedmiotem najmu i przychody z tego tytułu w ciągu 1,5 roku są wyższe niż dwukrotna wartość tych pojazdów. Takie rozumowanie prowadziłoby do nieakceptowalnego w zgodzie z zasadami doświadczenia życiowego wniosku, że pozwanemu obecnie przysługuje od powódki za korzystanie z 10-letniego samochodu osobowego wynagrodzenie w łącznej wysokości około 324.000 złotych. (…)
W podanych okolicznościach nawet gdyby wierzytelność stała się wymagalna jej przedstawienie do potrącenia należy uznać za nadużycie prawa w rozumieniu przepisu art. 5 k.c. Postawa procesowa pozwanego utrzymującego, że odstąpienie przez powódkę od umowy było bezskuteczne, mogła wywołać u powódki subiektywne przekonanie, że do czasu rozstrzygnięcia sporu przez sąd jest ona uprawniona do korzystania z pojazdu. Ponadto brak zwrotu ceny przez pozwanego uniemożliwiał nabycie powódce innego, niewadliwego pojazdu”.
Zwrotna odsprzedaż zamiast odstąpienia
W praktyce spotyka się sytuacje, w której sprzedawca jest gotów na porozumienie, ale oczekuje, że samochód zostanie mu na powrót sprzedany lub też sprzedany wskazanej przez niego osobie.
Takie rozwiązanie jest dopuszczalne, ale wymaga odpowiedniego skonstruowania umowy, w szczególności wyłączenia w niej rękojmi i opisania wad pojazdu.
Zawarcie takiej umowy nie powinno mieć miejsce jeśli kupujący złożył już oświadczenie o odstąpieniu od umowy.
Najbezpieczniejszym rozwiązaniem dla kupującego jest zawarcie porozumienia potwierdzającego skuteczność odstąpienia. Zwrotna umowa sprzedaży powinna być ostatecznością.
Co z rejestracją pojazdu
Przerejestrowanie pojazdu przez kupującego nie stanowi żadnego problemu. Decyzja administracyjna o przerejestrowaniu pojazdu może być uchylona. Drugą, równorzędną drogą jest normalna procedura rejestracyjna. Porozumienie o zwrocie pojazdu w efekcie odstąpienia jest dokument potwierdzający przejście prawa własności takim samym jak faktura, czy umowa sprzedaży. W związku z tym wydział komunikacji może przyjąć go jako załącznik do normalnego wniosku o przerejestrowanie pojazdu.
Przepisy i pomoc prawna
Wszystkie uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi opisuje ten artykuł. Uporządkowane informacje o wszystkich aspektach uprawnień kupującego przy kupnie pojazdu z wadami fizycznymi znajdziesz tutaj. Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, skontaktuj się z nami.
A jak wygląda kwestia gdy to sprzedający chce odzyskać sprzedany pojazd?
Po wyroku, czy w innych okolicznościach? Po wyroku jest to po prostu zwrot świadczeń wzajemnych. Można się spotkać i zrobić to na podstawie protokołu przekazania pojazdu, który kwituje również zwrot należności zasądzonej wyrokiem.
Dzień dobry. Kupiłam auto z komisji. Przejechałam zaledwie 7km, na najbliższą stację i auto już nie odpaliło. Sprzedający przez godzinę czasu zapewniał, że zaraz przyjedzie i naprawi usterki. Jednak skończyło się na tym, że nie pojawił się i przestał odbierać telefon. Auto zostało zabrane przez lawetę do mechanika. Diagnoza, 14 błędów na komputerze plus skrzynia biegów do wymiany. Auto kupione za 4.5tys, koszt naprawy 11tys
Sprzedający nie chce oddać pieniążków, ani naprawić auta.
Podczas sprzedaży zapewniał, że auto jest w 100% sprawne i nie wymaga wkładu finansowego, o czym zapewniał w swoim ogłoszeniu o sprzedaży.
Czy w tej sytuacji mogę zrobić coś więcej ? Niestety nie stać mnie na tak kosztowna naprawe
W przypadku tak szybkiej awarii dochodzenie roszczeń powinno być skuteczne, niezależnie od dokładnej przyczyny wady. Proszę o wypełnienie tego formularza https://autoprawo.pl/formularz. Na jego podstawie przygotujemy bezpłatną analizę sprawy z ofertą pomocy z naszej strony.
Witam, kupiłem samochód, nie zwracałem uwagi, przez miesiąc skończył się przegląd, okazało się że uszkodzony licznik, czyli sprzedaż był już z tą wadom, elektryk już 2 miesięcy nie może naprawić. Z tego co wiem za czas użytkowania samochodu narażałem siebie na karę od zepsutego licznika aby trafił na kontrolę. Jak postępować w takiej sytuacji? To jednak nie wszystko esztcze są naprawy które występowały w ciągu kilku tygodni
Proszę o wypełnienie tego formularza https://autoprawo.pl/formularz. Na jego podstawie przygotujemy bezpłatną analizę sprawy z ofertą pomocy z naszej strony.