Na czym polega rękojmia na samochód?

Przypadki oszustw ze strony nieuczciwych sprzedawców samochodów są prawdziwą plagą. Przygotowanie się do bezpiecznego zakupu pojazdu jest czasochłonne i kosztowne.

Ja również kiedyś zostałem oszukany i zamiast sprzedać samochód komuś innemu – stając się tym samym kolejnym oszustem – postanowiłem iść do sądu. Z pomocą przyszła rękojmia na samochód uregulowana w art. 556 – 576 Kodeksu cywilnego. Od tego czasu zawodowo zajmuję się prawem motoryzacyjnym i rękojmią.

Rękojmia na samochód

Odpowiedzialność sprzedawcy normują przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące rękojmi (art. 556 i n. Kodeksu cywilnego).

Art. 556 [Wady rzeczy]
Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną (rękojmia).

Art. 556[1] [Wada fizyczna rzeczy]
§ 1. Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
1) nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel (…) wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
2) nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego (…);
3) nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
4) została kupującemu wydana w stanie niezupełnym. (…)

Art. 557 [Zwolnienie od odpowiedzialności]
§ 1. Sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. (…)

Pomoc prawna

Jeśli jesteś zainteresowany naszą pomocą lub bezpłatną poradą opisz Twoją sprawę korzystając z tego formularza. W odpowiedzi otrzymasz bezpłatną analizę sprawy oraz propozycję pomocy z naszej strony wraz z wyceną.

Przesłanki rękojmi na samochód

Będziemy mogli skorzystać z rękojmi na samochód jeśli zostaną spełnione łącznie cztery przesłanki:

  • samochód ma wadę (lub jest w inny sposób niezgodny z umową lub zapewnieniami);
  • wada nie jest efektem zwykłego zużycia pojazdu lub jej istnienie pozostaje wbrew wcześniejszym zapewnieniom sprzedawcy;
  • nie wiedzieliśmy o wadzie w momencie dokonywania zakupu pojazdu (wada ukryta samochodu);
  • wada lub jej przyczyna istniała w pojeździe w momencie jego sprzedaży.

Uprawnienia kupującego

Możliwości, które nam się otwierają to:

  • obniżenie ceny pojazdu;
  • odstąpienie od umowy i odzyskanie całej kwoty;
  • żądanie wymiany pojazdu;
  • żądanie naprawy pojazdu.

Rękojmia na samochód wymusza wybranie jednej z ww. możliwości. Nie można na przykład równocześnie odstąpić od umowy i obniżać cenę samochodu.

Art. 560 [Odstąpienie; obniżenie ceny]
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. (…)
§ 3. Obniżona cena powinna pozostawać w takiej proporcji do ceny wynikającej z umowy, w jakiej wartość rzeczy z wadą pozostaje do wartości rzeczy bez wady.
§ 4. Kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna.

Art. 561. [Wymiana rzeczy, usunięcie wady]
§ 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady.

Można natomiast obok jednego z ww. uprawnień żądać zwrotu poniesionych kosztów. Art. 566 k.c. daje nam możliwość dochodzenia naprawienia szkody. Chodzi tutaj o ponoszone nakłady, czy nawet koszty przechowania pojazdu, kiedy był w naszym posiadaniu.

Art. 566 [Szkoda]
§ 1. [Kupujący może] (…) żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady, choćby szkoda była następstwem okoliczności, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności, a w szczególności może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy oraz zwrotu dokonanych nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł korzyści z tych nakładów. Nie uchybia to przepisom o obowiązku naprawienia szkody na zasadach ogólnych.

Rękojmia na samochód używany

Trzeba stanowczo podkreślić, że sprzedawcy są odpowiedzialni za wady pojazdów używanych. Często próbują uwolnić się od tej odpowiedzialności twierdząc, że rękojmia na samochód nie dotyczy pojazdów używanych. Jest to nieprawda.

Natomiast w przypadku rzeczy używanych należy udowodnić, że wady samochodu nie są efektem zwykłego, normalnego zużycia pojazdu. Oceniamy to w kontekście wieku i przebiegu samochodu. Jest to zadanie dla biegłego w toku sprawy sądowej lub rzeczoznawcy motoryzacyjnego na etapie przedsądowym. W większości przypadków od razu wiadomo jaki charakter ma wada np. zaniżony przebieg lub powypadkowość pojazdu. Takie wady nie są „zwykłym zużyciem pojazdu”.

Co jeśli wada jest eksploatacyjna

Rękojmia na samochód może obowiązywać nawet przy eksploatacyjnej wadzie. Przykładowo silnik w samochodzie może być zużyty w sposób odpowiadający jego wiekowi. Jeśli jednak już w momencie sprzedaży nie nadawał się on do użytku i maskował to preparat uszczelniający, to kupujący może skorzystać z rękojmi na samochód. W takim przypadku musi on udowadniać, że pojazd już w momencie sprzedaży nie nadawał się w ogóle do użytku, a zamiarem kupującego było nabycie pojazdu, którym można jeździć bez poniesienia bardzo wysokich kosztów naprawy już na starcie.

Terminy w rękojmi na samochód

Dla celów dowodowych, o wykrytej wadzie powinniśmy zawiadomić sprzedawcę niezwłocznie po jej wykryciu. Niezależnie od zawiadomienia o wadzie, odrębnie należy określić dochodzone roszczenie. Sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi, jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem dwóch lat od momentu zawarcia umowy. Natomiast jeśli w tym okresie odkryjemy wadę, to sformułowanie roszczenia powinno nastąpić w terminie jednego roku od dnia stwierdzenia wady (art. 568 k.c.). Szczegółowo kwestię terminów opisuję w tym artykule.

Pierwsze kroki po kupnie samochodu z wadami

W kolejnym artykule opisano jakie dokładnie kroki podjąć po kupnie samochodu z wadami i z jakiego reżimu prawnego (roszczenia konsumenta lub zwykłego kupującego) skorzystać.

Skrótowo rzecz ujmując: wady dokumentujemy (zdjęcia, protokół z diagnostyki, rzeczoznawca), wysyłamy pismo do sprzedawcy, w przypadku braku porozumienia formułujemy roszczenie (zazwyczaj odstąpienie od umowy lub obniżenie ceny), a następnie albo zawieramy ugodę albo idziemy do sądu. Pomoc prawnika przydatna jest już od momentu wykrycia wad. Dzięki temu unikniemy częstych błędów, które mogą zaważyć na powodzeniu sprawy.

Jesteś sprzedawcą? Masz prawa, podobnie jak kupujący

Każdy kupujący prędzej, czy później będzie również sprzedawcą samochodu. Jeśli sprzedałeś samochód, również możesz skorzystać z naszej pomocy, ponieważ niejednokrotnie roszczenia kupujących okazują się niezasadne. Jest tak np. wtedy, gdy sprzedawca nie składał żadnych zapewnień o stanie pojazdu, a samochód ma typowo eksploatacyjne wady (np. zużyte sprzęgło). Jeśli sprzedałeś samochód i chcesz ustalić, czy istnieją podstawy Twojej odpowiedzialności, skontaktuj się z nami.

Pytania i odpowiedzi (FAQ)

1/ MOMENT POWSTANIA WADY
W samochodzie silnik zatarł się w drodze powrotnej do domu po kupnie. Sprzedawca mówi, że odjechałem sprawnym samochodem i ja zniszczyłem silnik. Czy rękojmia na samochód obowiązuje?

W momencie sprzedaży ma istnieć wada lub przyczyna wady. Silnik powinien ocenić rzeczoznawca motoryzacyjny. Prawdopodobnie ustali, że silnik wyglądał na skrajnie wyeksploatowany i wystąpienie awarii w momencie powrotu do domu było przypadkiem. W takim przypadku sprzedawca może odpowiadać na podstawie rękojmi, ponieważ przyczyna wady (zatarcie silnika) istniała w momencie sprzedaży.

2/ BRAK WIEDZY SPRZEDAWCY O WADZIE
Kupiłem samochód z fałszywym przebiegiem. Sprzedawca twierdzi, że sam o nim nie wiedział i dlatego nie odpowiada z rękojmi. Czy to prawda?

Odpowiedzialność sprzedawcy jest niezależna od wiedzy o wadzie. Jedynie w sytuacji, w której w umowie wyłączono rękojmię, sprzedawcy należy udowodnić, że wadę podstępnie zataił, a co za tym idzie, że o niej wiedział. Jeśli w umowie nie wyłączono rękojmi, można bez problemu skorzystać z rękojmi na samochód i nie udowadniać sprzedawcy, że wiedział o wadzie.

3/ BRAK STARANNOŚCI KUPUJĄCEGO
Pu kupnie, ze strony historiapojazdu.gov.pl dowiedziałam się, że samochód miał kolizję. Sprzedawca twierdzi, że powinnam to sprawdzić przed kupnem i nie wykazałam się należytą starannością. Czy mogę skorzystać z rękojmi? Samochód wymaga dużych nakładów.

W rękojmi na samochód nie bada się, czy kupujący powinien był wiedzieć o wadzie, a po prostu czy o niej wiedział. Kupujący może więc wykazać się mniejszą przezornością, przy czym musi udowodnić, że o wadzie nie wiedział. Jeśli więc podpisze np. bez czytania umowę, w której będzie adnotacja o powypadkowości pojazdu, to niezwykle trudne będzie udowodnienie, że o powypadkowości nie wiedział. Wiedza o wadzie stanowiącej podstawę roszczeń eliminuje możliwość skorzystania z rękojmi na samochód.

4/ NAPRAWA PRZED WYSŁANIEM OBNIŻENIA CENY
Po kupnie samochodu musiałem wymienić rozrząd. Po zakończeniu naprawy wysłałem do sprzedawcy obniżenie ceny. Ten twierdzi, że rękojmia na samochód po naprawie nie istnieje.

Jeśli planujemy złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny, należy je wysłać przed naprawą pojazdu podając jej orientacyjne koszty. Jeśli samochód już naprawiliśmy, a nie wysłaliśmy wcześniej obniżenia ceny, rzeczywiście rękojmia na samochód nie przysługuje. W takim przypadku należy wysłać wezwanie do zapłaty wzywając do naprawienia poniesionej szkody w trybie art. 471 Kodeksu cywilnego. Są to inne przepisy niż rękojmia.

5/ ZWROT SAMOCHODU W TERMINIE 14 DNI
Chcę zwrócić samochód w terminie 14 dni bez podania przyczyny. Czy jest to rękojmia na samochód, czy inne przepisy?

W większości przypadków zwrot w terminie 14 dni bez podania przyczyny jest niemożliwy bo dotyczy zakupów na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Opisuje to ten artykuł. Nie jest to rękojmia, a przepisy Ustawy o prawach konsumenta, które przy kupnie samochodu, bardzo rzadko da się zastosować.

6/ KTO POWINIEN USUWAĆ WADĘ
Zgłosiłam wadę sprzedawcy- do wymiany rozrząd i trzeba uszczelnić silnik. Ustaliliśmy, że podzielimy koszty naprawy po połowie. Naprawę wykonał mój mechanik. Po 500 km od naprawy silnik się zatarł. Sprzedawca odmawia pomocy twierdząc, że to nasza wina.

Jeśli naprawę wykonaliśmy samodzielnie, a nie oddaliśmy samochodu do naprawy sprzedawcy to konieczne jest skorzystanie z pomocy rzeczoznawcy motoryzacyjnego lub dobrego mechanika, który ustali przyczynę awarii. Jeśli była nią nieprawidłowa naprawa naszego mechanika to sprzedawca nie może za to odpowiadać.

7/ ZANIŻONA CENA NA UMOWIE LUB FAKTURZE
Faktura za samochód została wystawiona na niższą kwotę. Muszę zwrócić samochód. Czy rękojmia na samochód obejmuje całą kwotę, czy tylko tę z umowy?

Trzeba zebrać dowody na okoliczność rzeczywistej ceny pojazdu np. nagranie rozmowy ze sprzedawcą, który nie kwestionuje podawanej przez nas kwoty. W przypadku kwoty zaniżonej na fakturze najlepiej skonsultować się z prawnikiem.

8/ WADA JAWNA A WADA UKRYTA
Przy oględzinach silnik głośno chodził. Sprzedawca twierdził, że to przez niską temperaturę. Okazało się, że silnik jest do kapitalnego remontu. Sprzedawca broni się odmawiając mi rękojmi na samochód bo wada była jawna, a nie ukryta.

Nieistotne, czy wada jest „jawna” lub „ukryta”. Zgodnie z art. 557 Kodeksu cywilnego istotne jest to, czy kupujący wiedział o wadzie, a nie czy powinien był o niej wiedzieć lub się domyślić. Dochodzenie roszczeń w takim przypadku jest możliwe.

9/ CZAS NA USUNIĘCIE WAD
Skorzystałem z rękojmi na samochód i autokomis chce zabrać auto do naprawy. Ile ma na to czasu? Autokomis twierdzi, że ich mechanik jest bardzo zajęty i zajmie to 3 miesiące.

Usunięcie wad powinno mieć miejsce „niezwłocznie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego”. Zależy to od dostępności części, zakresu naprawy itp. Nie ma jednego obowiązującego terminu. Na pewno jednak sprzedawca nie może uzasadniać tak długiego czasu naprawy tym, że jego mechanik ma długie terminy. Usunięcie wady może mieć miejsce w innym warsztacie i istotny jest termin obiektywny (tj. taki jaki uda się przeciętnie osiągnąć szukając warsztatów na rynku), a nie termin u osoby wybranej przez sprzedawcę.

389 KOMENTARZE

  1. Witam, w dniu dzisiejszym zakupilem samochod. Nie jestem mechanikiem. Nie znam sie. Ale przyszły szwagier podpiął komputer i pokazal on blad jakis, ale nie zdiagnozowal usterki. Po zakupie okazalo sie, ze po 150 km niestety auto stanelo. Trzeba nylo wezmqac lawete na swlon koszt i doporwadzic prawie 50 km do mechanika . Okazalo sie , ze najpr silnik bedzie do wymiany a nie drobna usterka zwiazana z check engine. Po rozmowie z poprzednim wlascicielm, ktory niestety nie poczuwa sie do winy, stiwerdzil ze auto sprzedał jezdzace i nic nie zatail. Przykladowy remont silnika to 11 tys. Jaka jest szans skierowania sprawy na droge cywilna i szane powodzenia i odzyskania pieniędzy ? Czy ja mimo wszystko musze opłacić PCC i koszty rejestracji??? Blagam o pomoc.

  2. Dzień dobry .
    Mam pytanie co dzieje się w przypadku jak kupujący informuje sprzedawcę po 9 miesiącach użytkowania że naprawiał samochód u swojego mechanika a wadą której nie było na dzień sprzedaży nadal występuje , teraz żąda naprawy lub wymiany .
    Jakie prawa ma sprzedawca ?

    • Na pewno ma Pan prawo do diagnostyki i zapoznania się ze stanem pojazdu. Kupujący w większości spraw musi wykazać, że wada lub jej przyczyna istniały w momencie wydania mu pojazdu, co może nie być dla niego łatwe po takim czasie. Sugeruję zażądać od kupującego stanowiska na piśmie z dokładnym sprecyzowaniem wad. Jeśli jakieś pismo przyjdzie, proszę je do nas przesłać i postaramy się pomóc.

  3. Witam, co w sytuacji gdy w trakcie kupna auta sprzedawca mówił że auto spala 12 l na 100 km a w rzeczywistości pali 24 litry i po przejechaniu 50 km po zakupie zapalił się check engin?

    • Jeśli dysponuje Pan na tę okoliczność dowodami (np. wymienione smsy, nagranie rozmowy), to może być to podstawa odpowiedzialności sprzedawcy. Proszę o wypełnienie tego formularza https://autoprawo.pl/formularz. Na jego podstawie przygotujemy bezpłatną analizę sprawy z ofertą pomocy z naszej strony.

  4. Witam
    Czy mogę skorzystać z rękojmi konsumenckiej jeżeli:
    po przejechaniu ok 1200 km wyskoczył mi błąd cewki zapłonowej-samochód oddałem do mechanika-wymiana cewki i naprawa wiązki kabli-po kolejnych 600km ponownie wywaliło
    cewkę-diagnoza opadający zawór koszt naprawy 4000zł. Naprawę wykonałem na co mam faktury (auto ma przejechane jedynie 120tys km) czy mogę oczekiwać rękojmi jeżeli od zakupu samochodu mineło już 4 miesiące

  5. W sobotę odebrałem nowego Hyundai Tucson że salonu z Krakowa ul.powstancowvslaskich 22 roczników jest z roku 2023 ale 6 km przebiegu dojechawszy do Katowice że szczęścia wypiłem z żoną szampana następnego dnia przez przypadek zajrzałem pod maskę okazało się że jest opryskany płynem chłodniczym w poniedziałek rano pojechałem do serwisu Hyundai w Katowicach gdzie stwierdzono uszkodzony przewód prawdopodobnie przez jakieś zwierzęta poinformowałem o tym zdarzeniu sprzedawcę odpowiedź była taka że mam zgłosisz szkodę przez moje autokasko

    • Jeśli ma Pan status konsumenta lub przedsiębiorcy prowadzącego JDG niezwiązanej z motoryzacją do dysponuje Pan domniemaniem istnienia wady lub jej przyczyny w momencie sprzedaży. Proszę o wypełnienie tego formularza https://autoprawo.pl/formularz. Na jego podstawie przygotujemy bezpłatną analizę sprawy z ofertą pomocy z naszej strony.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj